Heitt vatn er aftur komið á hús í vesturhluta Grindavíkur en HS Orka leiddi umfangsmikla aðgerð í gær sem miðaði að því að koma heitu vatni á nýja stofnlögn frá Svartsengi að dreifikerfi HS Veitna í Grindavík. Sömu sögu er að segja af rafmagni til Grindavíkur en síðdegis í gær tókst sérfræðingum HS Orku ásamt HS Veitum að setja spennu á háspennustreng sem liggur frá Svartsengi til Grindavíkur. Strengurinn var tekinn út aðfararnótt sunnudags vegna jarðhræringa við Grindavík en hraun rann síðar yfir hluta þess svæðis þar sem hann liggur í jörð.
Jarðhræringar og eldsumbrot helgarinnar höfðu ekki bein áhrif á starfsemi orkuversins í Svartsengi. Allur rekstur er með eðlilegu sniði þótt framleiðslunni sé enn fjarstýrt frá Reykjanesvirkjun líkt og verið hefur frá 10. nóvember á síðasta ári þegar fordæmalausar jarðhræringar riðu yfir Grindavík og nágrenni.
Heita vatnið í forgangi
Aðgerðir gærdagsins skiluðu því að heitt vatn komst aftur á hús í vesturhluta Grindavíkur um miðnætti en byrjað var að hleypa rólega á lögnina um átta leytið í gærkvöldi. Var það gert til að sjá hvort vatn tæki að sjóða í þeim hluta lagnarinnar sem liggur nú undir hrauni. Allt gekk að óskum og streymir vatn nú um lögnina í samræmi við eftirspurn. Framkvæmdir við nýja heitavatnslögn til Grindavíkur voru á lokametrunum þegar tók að gjósa á sunnudag en gamla lögnin laskaðist í jarðhræringum 2022. Ekki tókst að hylja lögnina áður en gosið hófst og stóð hún því óvarin gegn hraunrennslinu.
Varaflstöð flutt til Grindavíkur
Erfitt er að meta ástand dreifikerfisins í Grindavík en ljóst er að austurhluti bæjarins er afar illa farinn eftir jarðhræringarnar auk þess sem þrjú íbúðarhús urðu hrauninu að bráð. Landsnet flutti eina af varaaflsvélum sínum til Grindavíkur í gær og er hún staðsett á hafnarsvæðinu. Verður hún tiltæk ef ekki tekst að koma hita í hús á svæðinu. Þetta er vandasöm aðgerð og óvíst hvort ástand dreifikerfisins er nægilega gott til að geta tekið við.
Umfangsmikið tjón og tafarlaust viðbragð
Ljóst er að mikið tjón hefur orðið á lögnum og strengjum sem liggja meðfram Grindavíkurvegi frá orkuveri HS Orku í Svartsengi að dreifiveitum HS Veitna í Grindavík. Hraun flæddi yfir lagnakerfið á breiðum kafla á þeim stað þar sem varnargarðarnir þvera Grindavíkurveg auk þess sem lagnir ofanjarðar skemmdust nokkuð þegar vinnu við gerð varnargarðanna var haldið áfram á sunnudag.
Sama dag og gosið hófst var hafist handa við mat á mögulegu tjóni og var viðbragðshópur HS Orku, HS Veitna, Landsnets og Almannavarna settur á laggirnar til að undirbúa uppbyggingu kerfisins. Verkfræðingur frá verkfræðistofunni Eflu mun stýra verkefninu fyrir hönd Almannavarna en það miðar að því ráðast í nauðsynlegar aðgerðir til að koma öllum straumum aftur á í Grindavík.
Varnargarðarnir stóðust prófið
Þrjú íbúðarhús í Grindavík gjöreyðilögðust í eldsumbrotunum en hraunsprungan opnaðist innan varnargarðanna og því engar varnir fyrir hendi þar. Atburðir gærdagsins sýna glögglega að varnargarðarnir við Grindavík beindu mestum hraunstrauminum frá íbúabyggð og komu þannig í veg fyrir að umtalsvert meira tjón yrði á fasteignum í bænum en raunin varð. Óhætt er að segja að garðarnir hafi staðist þessa fyrstu áraun og gefur það væntingar um að aðrir varnargarðar muni geri slíkt hið sama ef á reynir.